mù dạ quang | 22 December 2020 - 10 February 2021

"Chính bằng cách cho thế giới mượn cơ thể của mình, người nghệ sĩ đã biến thế giới thành bức tranh."

– Maurice Merleau-Ponty, Mắt và Tâm Trí

Một viễn cảnh tưởng tượng: người họa sĩ giải phóng cơ thể mình khỏi khối hộp luật phối cảnh của Alberti. Anh ta vọt ra chốn thinh không, nơi chẳng tồn tại logic đường chân trời hay ánh sáng/ bóng đổ trên vật thể. Anh thả trôi cơ thể, co duỗi, quẫy đạp, nhún nhảy, chổng mông hòng chạm vào bất cứ mặt phẳng nào trong môi trường đang bao bọc anh. Anh vận dụng các giác quan để cảm nhận cú bay trôi xuyên không-thời gian. Một vùng mù mờ xuất hiện ngay sau khi anh ta thoát khỏi khối hộp bịt mắt kia, lúc chưa tự dựng lại được miền không gian ổn định cho tâm trí mình. Ở vùng mù mơ hồ ấy, anh học cách bố trí đường chân trời mới bằng cách giả lập các bề mặt và cho xuất hiện đối tượng tương tác với chúng. Chúng không theo nguyên tắc trước sau của điểm hội tụ. Chúng theo nhịp điệu ngẫu nhiên của anh.

Một viễn cảnh tham chiếu: người họa sĩ phủ đầy vùng mù mờ vô định kia vô số lớp váng dạ quang. Lớp váng nửa đục nửa trong cho ánh sáng xuyên qua, hòa trộn lẫn nhau. Các đối tượng, mà họa sĩ từng cho xuất hiện tại đường chân trời mới, nay trở nên phấn khích. Họ ôm ấp, nhảy múa, nằm trườn trên những lớp váng dạ quang như hàng loạt thị dân của thế giới tân thời hiện đại đầu thế kỉ 20. Những năm ấy, nhờ cách mạng công nghiệp và công nghệ, ngành giải trí tiêu thụ tập trung khai thác phương pháp chiếu sáng/chiếu bóng và ảo ảnh từ nó. Chất tổng hợp và màu sắc — ánh sáng nhân tạo kích thích liên tục mọi giác quan, khiến lý trí tri nhận không ngừng về thế giới xung quanh. Tri nhận chói lòa, xen lẫn hiện thực cùng ảo giác. Đến lúc vượt ngưỡng chịu đựng của xác thể, giác quan không thể thu nạp thêm bất kỳ tín hiệu nào, họ tê liệt. Ngay lập tức, họa sĩ đông cứng họ trong tư thế ‘tĩnh do quá độ’.

Một viễn cảnh tái sản xuất: người họa sĩ trượt ngón tay trên màn hình cảm ứng điện thoại thông minh. Anh đang truy lùng các đối tượng chuyển động trôi nổi trong thế giới dữ liệu, nhằm nhân bản chúng vào miền thinh không dạ quang của mình. Anh thì thầm với thuật toán của Facebook: ‘Giải mã việc đọc dữ liệu của con ngươi mắt ta đi!’ Khỏi cần nhắc, với bản chất theo dõi tinh vi, thuật toán tất nhiên đã chạm liên tục vào anh, cố hình dung ra vật thể/ đối tượng/ cảnh tượng mà nhịp độ và thời lượng cú trượt, nhấn ngón tay của họa sĩ đang ám chỉ. Anh thì thầm với thế giới do thuật toán suy đoán và dựng lên cho mình: ‘Trượt theo những gì mà mắt ta thấy đi!’ Nhân vật/ Sự vật/ Quang cảnh bèn phái sinh bản sao hình ảnh của chúng vào kho dữ liệu — nhà chứa xác thể ảo, rồi trượt từ màn hình kính của phương tiện sang bề mặt trơn bóng của resin, phim âm bản và phim nhựa trong.

— Arlette Trần Quỳnh Anh

Download Exhibition Catalogue

Đỗ Thanh Lãng

Cookie preferences

Join our mailing list

mù dạ quang: Đỗ Thanh Lãng

Related artist

Đỗ Thanh Lãng